Page 138 - Nevzat Bingöl - Suriye'nin Kimliksizleri: Kürtler

1989 tarihli Çocuk Hakları Bildirgesi 29-30 maddelerinde
çocukların haklarının korunmasına ilaveten, onların kendi anadil-
lerini kullanma haklarının olduğunu da hükme bağlamaktadır.
Zira 29. maddenin C fıkrasına göre taraf devletler çocuk eğiti-
minin onun kendi kültürel kimliğini ve anadilini geliştirmeye
yönelik olarak yapılmasını kabul ederler.
Çocukların kendi anadillerini öğrenmeleri temel insan hak-
larından biridir. Bu da normal olarak ya bu anadili ülkede ikinci
bir dil olarak tanıma, ya da o dili konuşanlara yaşadıkları yerlerde
bu dille temelli bir eğitim hakkını verme şeklinde olmaktadır.
Kürt çocuklarına sadece okullarda değil, alternatif özel yol-
larla da anadillerini öğrenmelerine izin verilmemektedir. Bunun
için Kürt dilini muhafaza amacıyla belirli kimseler resmi ol-
mayan yollarla bazı siyasi partilere üye olarak Kürt diliyle okuma
ve yazma bazında ilgilenmektedirler. Zaten biliyoruz ki bu çalış-
mamızı hazırlarken kendileriyle görüştüklerimizin çoğu Kürtçe’yi
bu şekilde akıcı bir tarzda konuşanlardı.
Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 27.
maddesi ile 1992 tarihli Azınlıklar Bildirgesi’nin 2. maddesine
göre kendilerini ırksal, dinsel ve dilsel azınlıklara nispet eden
kimselerin kendilerine özgü kültürel haklardan yararlanma, kendi
dinlerini öğrenip yaşama ve dillerini kullanma hakları vardır. Bu
da hiçbir müdahale ve ayırımın yapılmadığı tam bir hürriyet
çerçevesinde olmalıdır. 3. maddeye göre kendilerini azınlık kabul
edenler hiçbir ayırım olmaksızın hem bireysel hem de toplumsal
bir tarzda azınlık haklarından yararlanabilirler. Bu maddeler on-
ların adı geçen uluslararası sözleşme ile güvence altına alınan
haklardan yararlanmaları gerektiğine ışık tutmaktadır. Nasıl ki
21. madde topluma dahil olmayı, 22. madde de dernekler kur-
mayı tanımaktadır. Oysa Kürtler şu ana kadar kendilerine göre
bir tür yılbaşı sayılan “Newroz” kutlamaları için bile izin almada
hep güçlüklerle karşılaşmaktadırlar.
Suriye yönetimi özel Kürt dernek ve kulüpleri kurmaya
izin vermemektedir. 8,5 yıl Sayednaya hapishanesinde yatan

138