Page 111 - Nevzat Bingöl - Suriye'nin Kimliksizleri: Kürtler

çağına gelip okula gitmek istediğinde muhtardan alınan “Şade
tarif” ki bu belge Türkiye’de ikametgâh ilmühaberi yerine
geçiyor, yani o kişinin o yerde kaldığına dair bir belge
(Türkiye’dekinin aksine resmi olarak hiçbir geçerliliği de yok)
ile çocuk okula kaydediliyor. Çocuk okula bir yıl dahi ara verse,
o çocuğun bir daha geri kaydı yapılmıyor. Okul bittiğinde vatan-
daşlara verilen diploma yerine bu mektuminlere sadece bitirme
belgesi veriliyor, bu belgenin de hukuki bir geçerliliği yok.

Bir mektumun portresi

Burhan Kamışlı’da yaşayan, 29 yaşında, evli ve iki çocuklu
bir Kürt genci. Ona göre Suriye’de ecnebi nüfusu kadar da “kaydı
yok” nüfusu var. Babası iki eş yapmış, kendi annesinden dört kız,
üvey annesinden de dört kız dört erkek çocuğu olmak üzere
toplam 17 kişilik bir aile. Baba kaydı yoklardan, annelerden birisi
kaydı yok diğeri ecnebi statüsünde. Burhan ilkokula gitmiş ancak
bitirememiş, kendilerine sınıfsal ayırım yapıldığını, aşağı-
landığını iddia ediyor. Burhan işçilik ve ayaküstü ticaretle
kazandığı parayla vatandaş olan bir Kürt ile bir ticari araç satın
aldıklarını söylüyor. “yok”lardan olduğu için ehliyet alamamış,
bu nedenle kendi aracını kullanamıyor. Bir gün aracı kendisi kul-
lanırken ters yola girmiş ve polis durdurmuş, ehliyeti olmadığı
için korkudan aracı bırakıp kaçmaya başlamış. Burhan
yakalanıyor, araca bindirilirken göreceği hakaretleri düşünerek
can havliyle kaçtığını söylüyor. Kendi iddiasına göre yakalan-
ması durumunda çıkartılacağı mahkemede üç bin beş yüz Suriye
Lirası (1 Suriye lirası =30 bin Türk lirasına eşit, bir devlet memu-
runun aldığı aylık maaş ise yaklaşık 6 bin lira) mahkeme harcı
olmak üzere kendisine 10 bin liraya patlayacak. Ayrıca 10 gün
hapis cezası ve saçları üç numara ile kesilecek. Onun için aracı
o gün orada bırakarak kayıplara karışmış. Daha sonra bu aracın
satışını biraz daha düşük bir fiyata yaparak tüm bu ceza ve
hakaretlerden kurtulduğunu söylüyor.

111